Szanowny Czytelniku !
Z satysfakcją należy odnotować, że Komitet Naukowo -Techniczny Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Federacji SNT NOT w Nowym Sączu, zebrał się na kolejnym spotkaniu roboczym w dniu 5 września br.
W programie – oprócz spraw organizacyjnych, a więc omówienia propozycji i sposobu realizacji zamierzeń ze sfery działań propagatorskich KNT, znaczną część spotkania przeznaczono na wysłuchanie bardzo obszernego streszczenia i merytorycznego komentarza do uchwalonego przez Sejm w dniu 20 lipca 2017 roku, od dawna wyczekiwanego Prawa Wodnego.
O przedstawienie stanowiska i wydanie praktycznego osądu o zmianach wprowadzanych
w przepisach znowelizowanego PW, KNT zwrócił się do mgr inż. Stanisława LISAKA – wybitnego znawcy problemów związanych z zarządzaniem i gospodarowaniem wodami powierzchniowymi na obszarze Sądecczyzny, kierującego pracą Zarządu Zlewni Dolnego Dunajca z/s w Nowym Sączu.
Szczegółowe omówienie treści Ustawy uzupełnione komentarzem administratora – praktyka, ułatwiło merytoryczną dyskusję o wprowadzonych Ustawą zmianach.
Z ustawowej zapowiedzi rozwiązań – lepszych niż dotychczasowe, powiało optymizmem.
Przywracane kanony sztuki zawodowej służące ochronie środowiska, mają iść w parze z rachunkiem ekonomicznym, gwarantując:
- uporządkowanie prawa własnościowego (jeden administrator wód )
- powierzenie jednemu gospodarzowi wszystkich składowych morfologii rzek (t. zn. cały przekrój doliny: koryto – międzywale i wały), posiadającemu środki finansowe.
- środki finansowe na utrzymanie majątku Skarbu Państwa
- środki finansowe na utrzymywanie i remonty oraz na budowę nowych urządzeń wodnych
- kadrze inżynieryjno – technicznej, komfort pracy terenowej.
Jeśli Ustawa Prawo Wodne będzie przestrzegana, gospodarka wodna nareszcie będzie mieć swoje środki finansowe na bieżące sprawne kierowanie eksploatacją oraz będzie mieć możliwość planować i realizować niezbędne przedsięwzięcia inwestycyjne – tak wyraził się w podsumowaniu wypowiedzi mgr inż. Stanisław LISAK z RZGW w Nowym Sączu.
Ustaną również zarzuty: to po co wy jesteście ?
Oby nowe Prawo Wodne stało się zaczynem, który z jednej strony pozwoli regulować koryta rzek i potoków tak, by praca rzeki nie powodowała niszczenia infrastruktury podczas podwyższonych stanów wody oraz by koryta były bezpieczne dla mieszkańców.
Ustawa prawo wodne uchwalone w dniu 20 lipca 2017r.
Obywatele nie będą mówić „ to po co wy jesteście” bo gospodarka wodna będzie miała nareszcie swoje pieniądze by mogła planować i wydawać środki finansowe na utrzymanie majątku który się do tej pory dekapitalizował, bo nigdy nie było pieniędzy na utrzymywanie majątku Skarbu Państwa. Jak wystąpiła powódź to pieniądze się znajdowały na zatkanie dziur, ale już w następnych latach ich nie było. Nareszcie dokumentacje nie będą leżały na półkach, Bo jak się je wykona i uzyska stosowne decyzje to będą na to pieniądze, żeby zrealizować to zadanie. Praca w gospodarce wodnej nie będzie tak frustrująca dla pracowników. Bo praca będzie miała sens, będzie widać efekty tych starań. Gospodarka wodna będzie w jednych rękach to znaczy że cały przekrój doliny – koryto międzywale i wały będą u jednego gospodarza, a nie jak do tej pory u dwóch z których jeden miał pieniądze a drugi był ubogi. Oby nowe Prawo wodne stało się zaczynem który z jednej strony będzie mógł regulować koryta rzek i potoków tak by nie powodowało to zniszczeń infrastruktury w czasie przejścia podwyższonych stanów wód, piszę celowo „podwyższonych stanów” ponieważ niekiedy niższe wody powodowały większe straty, oraz by koryta były bezpieczne dla mieszkańców, -pionowe wysokie brzegi zagrażają życiu i zdrowiu ludzi.
Wchodzi w życie z dniem 1.01.2018 za wyjątkami określonymi w ustawie
Porządkuje sprawy własnościowe w jednych rękach – stare prawo dzieliło na wody Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych podlegające ministrowi ds. gospodarki morskiej, prezes KZGW, Dyrektorowi parku Narodowego i Marszałkowi województwa – nowe w art. 211 brzmi tak samo ale podległość jest na:
1) Wody Polskie – w stosunku do śródlądowych wód płynących oraz wód podziemnych, z wyłączeniem śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym;
2) minister właściwy do spraw gospodarki morskiej – w stosunku do wód morza terytorialnego oraz morskich wód wewnętrznych;
3) minister właściwy do spraw żeglugi śródlądowej – w stosunku do śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym.
Stare prawo ma 10 rozdziałów a nowe posiada 13 działów Nowymi działami są
- gospodarowanie mieniem skarbu Państa,
- władza wodna
- zgoda wodno prawna
Krótki opis działów, nazwy rozdziałów i numery artykułów powinien ułatwić życie osobom które na co dzień nie są prawnikami a czytanie powoduje sen jest następujący:
Dział I PRZEPISY OGÓLNE Rozdział 1przepisy ogólne, art. 1-15 Rozdz. 2 objaśnienie określeń ustawowych, art. 16-17 Rozdział 3 Wody oraz jednolite części wód art. 18-28
Dział II KORZYSTANIE Z WÓD Rozdział 1 Korzystanie z wód i usługi wodne, art. 29-36 Rozdział 2 Wody wykorzystywane do kąpieli art. 37-49
Dział III OCHRONA WÓD Rozdział 1 Cel ochrony wód i cele środowiskowe, art.50-74 Rozdział 2 Zasady ochrony wód, art. 75-85 Rozdział 3 Oczyszczanie ścieków komunalnych art. 86-101 Rozdział 4 Ochrona wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych, art102-112 Rozdział 5 Substancje zanieczyszczająceart. 113-119 Rozdział 6 Ochrona ujęć wody oraz zbiorników wód śródlądowych, art. 120-142 Rozdział 7 Ochrona środowiska wód morskich, art.143-162
Dział IV ZARZĄDZANIE RYZYKIEM POWODZIOWYM I PRZECIWDZIAŁANIE SKUTKOM SUSZY Rozdział 1 Zarządzanie ryzykiem powodziowym, art. 163-182 Rozdział 2 Przeciwdziałanie skutkom suszy, art. 183-185
Dział V BUDOWNICTWO WODNE I MELIORACJE WODNE Rozdział 1 Budownictwo wodne,art.186-194 Rozdział 2 Melioracje wodne, art. 195-210
Dział VI GOSPODAROWANIE MIENIEM SKARBU PAŃSTWA Rozdział 1 Własność wód i obowiązki ich właścicieli, art. 211-238 Rozdział 2 Wody Polskie art. 239-251, Rozdział 3 Gospodarka finansowa Wód Polskich, art252-257, Rozdział 4 Gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa, art. 258-266 Rozdział 5 Instrumenty ekonomiczne w gospodarowaniu wodami, art. 267-314
Dział VII ZARZĄDZANIE WODAMI Rozdział 1 Planowanie, art. 315-328, Rozdział 2 System informacyjny gospodarowania wodami, art.329-333 Rozdział 3 Kontrola gospodarowania wodami, art. 334-348 Rozdział 4 Monitoring wód, art.315 -352
Dział VIII WŁADZA WODNA Rozdział 1 Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, art.353-365 Rozdział 2 Służby państwowe, art. 366-387
Dział IX ZGODA WODNOPRAWNA Rozdział 1 Przepisy ogólne art.388 -398, Rozdział 2 Wydawanie pozwoleń wodno prawnych, art.399-414 Rozdział 3 Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia wodno prawnego, art.415-420 Rozdział 4 Zgłoszenie wodno prawne, art. 421-424 . Rozdział 5 Oceny wodno prawne, art. 425-440
Dział X SPÓŁKI WODNE I ZWIĄZKI WAŁOWE Rozdział 1Tworzenie spółek wodnych i związków wałowych, art. 441-455 Rozdział 2 Organy spółki wodnej, art. 456.-461 Rozdział 3 Nadzór i kontrola nad działalnością spółki wodnej, art.462-463 Rozdział 4 Rozwiązanie spółki wodnej art. 464-467,
DZIAŁ XI ODPOWIEDZIALNOŚĆ ODSZKODOWAWCZA art. 468-472
DZIAŁ XII PRZEPISY KARNE art. 473-479
DZIAŁ XIII ZMIANY W PRZEPISACH, PRZEPISY PRZEJŚCIOWE, DOSTOSOWUJĄCE I KOŃCOWE Rozdział 1 Zmiany w przepisach, art. 480-524 Rozdział 2 Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe art. 525-574.
Przytoczenie niektórych artykułów
Gospodarowanie mieniem skarbu Państwa,
art. 211- 314 Art. 213. 1. Wody Polskie, po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej, mogą powierzyć nadleśniczemu, w drodze porozumienia, na jego wniosek, wykonywanie praw właścicielskich Skarbu Państwa w stosunku do śródlądowych wód płynących znajdujących się w granicach nadleśnictwa.
Art. 222. Ust. 3. Właścicielowi gruntów zalanych podczas powodzi w wyniku nieprzestrzegania przepisów ustawy przez właściciela wód lub właściciela urządzenia wodnego przysługuje odszkodowanie na warunkach określonych w art. 472.
- W sprawie naprawienia szkód będących skutkiem okoliczności określonych w art. 222 ust. 3 i art. 223 ust. 1 stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny, z tym że odszkodowanie obejmuje także koszty sporządzenia projektu, o którym mowa w art. 220 ust. 6.
- Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem 2 lat od dnia wystąpienia szkody. Zmiana
Art. 239. 1. Wody Polskie są państwową osobą prawną w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1870, z późn. zm.[8])).
- Siedzibą Wód Polskich jest Warszawa. 3. W skład Wód Polskich wchodzą następujące jednostki organizacyjne:
1) Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej z siedzibą w Warszawie;
2) regionalne zarządy gospodarki wodnej z siedzibami w Białymstoku, Bydgoszczy, Gdańsku, Gliwicach, Krakowie, Lublinie, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Warszawie i we Wrocławiu;
3) zarządy zlewni; np. Dla zlewni Dunajca w Nowym Sączu
4) nadzory wodne. Np. dla zlewni Dunajca w Tarnowie, Grybowie, Nowym Sączu, Limanowej, Nowym Targu oraz filie w Muszynie i Zakopanem
Zadania dla nowych jednostek są w art. 240
Gospodarka finansowa Wód Polskich opisana w art. 252. 1. Wody Polskie prowadzą samodzielną gospodarkę finansową, pokrywając z posiadanych środków i uzyskiwanych przychodów koszty finansowania zadań określonych w przepisach ustawy oraz koszty działalności.
Instrumenty ekonomiczne w gospodarowaniu wodami Art. 267. Instrumenty ekonomiczne służące gospodarowaniu wodami stanowią:
1) opłaty za usługi wodne;
2) opłaty podwyższone;
3) należności za korzystanie ze śródlądowych dróg wodnych i ich odcinków oraz urządzeń wodnych stanowiących własność Skarbu Państwa, usytuowanych na śródlądowych wodach powierzchniowych;
4) opłata legalizacyjna, o której mowa w art. 190 ust. 2;
5) opłata roczna, o której mowa w art. 261 ust. 1;
6) wpływy z tytułu rozporządzania nieruchomościami, o którym mowa w art. 264 ust. 1;
7) opłata roczna, o której mowa w art. 6d ust. 4 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym;
8) wpływy z tytułu opłaty, o której mowa w art. 7 ust. 8 ustawy z dnia 18 kwietnia 1985 r. o rybactwie śródlądowym, w przypadkach, w których Wody Polskie są uprawnionym do rybactwa;
9) wpływy z umów dotyczących wykonywania rybactwa śródlądowego, o których mowa w art. 534 ust. 1 pkt 5.
Władza wodna Art. 353. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach gospodarowania wodami.
Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej sprawuje nadzór nad działalnością: między innymi
1)państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej;
art. 376
2) państwowej służby hydrogeologicznej;
art. 380
3) państwowej służby do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących;
art. 377
Zgoda wodnoprawna art. 388 jest udzielana przez: 1.wydanie pozwolenia wodnoprawnego.
2. przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego.
3.wydanie opinii wodnoprawnej
4.wydanie decyzji, o których mowa w art. 77 ust. 3 i 8 oraz w art. 176 ust. 4. Tj zakazów
Art. 398. 1. Za udzielenie zgód wodnoprawnych, o których mowa w art. 388 ust. 1 pkt 1–3, ponosi się opłatę.
- Za przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego opłata wynosi 87 zł.
- Za wydanie pozwolenia wodnoprawnego opłata wynosi 217 zł.
- Jeżeli w jednej decyzji wydano co najmniej dwa pozwolenia wodnoprawne, które nie są tożsame rodzajowo, opłatę, o której mowa w ust. 3, mnoży się przez liczbę tych pozwoleń wodnoprawnych, przy czym maksymalna wysokość opłaty nie może przekroczyć 4340 zł.
- Za wydanie oceny wodnoprawnej opłata wynosi 868 zł.
Art. 539. 1. Z dniem wejścia w życie ustawy pracownicy regionalnych zarządów gospodarki wodnej stają się z mocy prawa pracownikami Wód Polskich na zasadach określonych w art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, 2138 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 60 i 962).
- Przepisu ust. 1 nie stosuje się do urzędników służby cywilnej, do których stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1345, 1605, 1807, 1948 i 2260 oraz z 2017 r. poz. 379).
Art. 542. 1. Do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy marszałkowie województw oraz kierownicy wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania marszałków województw określone w przepisach ustawy uchylanej w art. 573 opracują i przekażą ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej oraz właściwym wojewodom wykazy pracowników tych urzędów i jednostek organizacyjnych, uwzględniając zakres wykonywanych dotychczas czynności.
. Z upływem miesiąca od dnia zawiadomienia pracowników urzędów i jednostek organizacyjnych, o których mowa w ust. 1, o treści wykazów, o których mowa w ust. 1, pracownicy tych urzędów i jednostek organizacyjnych wymienieni w wykazach, o których mowa w ust. 1, stają się z mocy prawa pracownikami:
1) Wód Polskich albo
2) właściwych urzędów wojewódzkich, jeżeli wykonują zadania związane z utrzymywaniem wojewódzkich magazynów przeciwpowodziowych.
- Przepisy art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy stosuje się odpowiednio.
- Do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy starostowie opracują i przekażą ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wodnej wykazy pracowników starostw powiatowych realizujących zadania starostów określone w przepisach ustawy uchylanej w art. 573, uwzględniając dotychczasowe przygotowanie zawodowe tych pracowników oraz zakres wykonywanych dotychczas czynności.
- W wykazach, o których mowa w ust. 6, nie ujmuje się pracowników, którym będą powierzone zadania inne niż zadania starostów określone w przepisach ustawy uchylanej w art. 573.
OPRACOWAŁ:
Mgr inż. Stanisław Lisak
Kierownik w Zarządzie Zlewni Dolnego Dunajca z/s w Nowym Sączu