Kategoria: Aktualności

Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków powinny realizować czterostopniowy cykl technologiczny zawierający:

W miastach i aglomeracjach miejsko-wiejskich Sądecczyzny problem ścieków bytowo-gospodarczych jest z założenia rozwiązywany w sposób kompleksowy,  poprzez budowę systemów kanalizacji obszarowej odprowadzającej ścieki ze wszystkich budynków zlokalizowanych  na danym obszarze do oczyszczalni zbiorczej. Konieczność pozostawienia przy tym niszy czy enklaw z budynkami leżącymi poza zasięgiem tych systemów jest w wielu przypadkach jednak nieunikniona, zarówno ze względów ekonomicznych jak i topograficznych.

1. wstępne oczyszczanie mechaniczne,
2. oczyszczanie biologiczne,
3. usuwanie związków biogennych,
4. odnowę wody.

W efekcie tych procesów można otrzymać wodę przydatną do celów gospodarczych.

Więcej:

Stan wód powierzchniowych w województwie małopolskim w 2016 roku

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie

Zmiany administracyjne w zakresie gospodarki wodnej

Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie Zarząd Zlewni w Nowym Sączu

Fakty i mity o G M O
GMO to pojęcie bardzo szerokie. Mieszczą się w nim na przykład zmodyfikowane
mikroorganizmy, zwierzęta laboratoryjne . GMO są wykorzystywane także w przemyśle farmaceutycznym i służą do wytwarzania wielu leków./ insulina/
Kontrowersje zaczynają się gdy zaczyna się mówić o genetyczni zmodyfikowanych roślinach uprawianych w rolnictwie i o żywności powstającej
z tych upraw.
Czy żywność wytworzona z GMO jest zdrowa ?
W skutek trans genezy roślina może mieć znacznie zmieniony skład.
Białka wytwarzane przez sztucznie wprowadzone geny mogą wchodzić w nieznane reakcję z białkami danej rośliny .Wszystko to może prowadzić do powstania toksyn alergenów czy substancji obniżających właściwości odżywcze /anti-nutrients/
DNA transgeniczny zawierający sekwencje pochodzenia wirusowego czy bakteryjnego mogą spowodować , że nasza flora jelitowa wzbogaci się o geny
odporności na antybiotyki. Szkodliwe efekty mogą ujawnić się po latach.
Po co nam uprawy GMO ?
Lobby biotechnologiczne mówi , że światu grozi klęska głodu .i rozwiązanie tego problemu mają być uprawy GMO zwiększające wydajność w rolnictwie .
Z raportu Benbrooka USA wynika że wydajność rolnictwa w ostatnich 20 latach
Zawdzięczamy przede wszystkim ulepszaniu odmian metodami tradycyjnymi.
Czy uprawy GMO są opłacalne?
Nasiona roślin transgenicznych są drogie i drożeją.Dodatkowo podrażane są przez opłaty licencyjne.
Sytuacja prawna w Polsce
Ramowe stanowisko rządu z 2006 r. zawiera zapis, że Polska dąży do tego
form
Aby być krajem wolnym od GMO. Termin ten jest ciągle przesuwany . Obecnie
Data ustalona na 31 grudnia 2018 r została przesunięta na 1 stycznia 2021r.
Ustawa z 22 listopada 2018 r. /
Nowelizacja wymaga przygotowania dokumentacji , która potwierdzi
,że uprawa nie będzie miała ujemnego wpływu na środowisko.Należy
uzyskać opinię akceptującą zamiar uprawy, którą wydaje : rada gminy
rada powiatu,sejmik województwa.
Obszar na którym planuje się uprawę GMO nie może znajdować się
bliżej niż 30 km od ustanowionych form ochrony przyrody.
Aby wpisać uprawę GMO do rejestru trzeba zgody wszystkich
właścicieli nieruchomości położonych w promieniu 30 km od zew.
granic działki na której planuje się uprawę GMO.
Wobec naruszających przepisy przewiduje się karę od 3 mieś. do 3 lat
Jak mówi prof. J Bujnicki z Międzynarodowego Instytutu Biologii
Molekularnej w Warszawie ; roślinę o takich samych cechach
genetycznych można wytworzyć na różne sposoby /krzyżowania,
Losowych mutacji, technikami GMO . Najważniejsze żeby produkt był
bezpieczny , zgodnie z najnowszą wiedzą naukową
Istnieje od 2016 r.mechanizm doradztwa S A M przy UE ,który ma
sprawić że KE będzie miała dostęp do najlepszego doradztwa
naukowego niezależnego od nacisków /Europejska Grupa ds.Etyki iNT
.

W dniu 18 stycznia br. odbyło się spotkanie Komitetu Naukowo-Technicznego d.s. Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej SNT NOT w Nowym Sączu. W obecności Prezesa i Zarządu Federacji Stowarzyszeń, dokonano podsumowania pracy Komitetu w 2018 roku oraz przyjęto wiodącą tematykę na rok 2019.

Pomijając krotność zebrań organizacyjnych, przypomniano zaprogramowane i zrealizowane sesje tematyczne.

Konferencja „Światowy Dzień Wody na Sądecczyźnie” (20 marca 2018 r.) zorganizowana przez NOT wespół ze Starostą Nowosądeckim, zapoczątkowała cykl późniejszych tematycznych sesji terenowych.

Podczas konferencji zaprezentowano zmiany w administrowaniu gospodarką wodną (nowelizacja Prawa Wodnego) i poinformowano o stanie wód powierzchniowych w Powiecie Nowosądeckim.

Wyzwaniem dla organizatorów konferencji było zebranie z powiatowej administracji samorządowej szczegółowych informacji na temat aktualnego stanu infrastruktury wodno – ściekowej w gminach i miastach Sadecczyzny i ocena osiągnięć poszczególnych jednostek terytorialnych w tym zakresie w ostatnim 5 – leciu.

Konferencja „światowy Dzień Wody na Sądecczyźnie”

Organizacją konferencji, pozyskaniem Prezenterów oraz zebraniem materiałów na konferencję i do wykorzystania w planowanej publikacji pokonferencyjnej, zajął się skutecznie Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Rolnictwa i Leśnictwa w Starostwie mgr inż. Jan Opiło, za co należą się szczególne podziękowania.

Słowa podziękowania należą się również: profesorowi Andrzejowi Jucherskiemu z Instytutu Technologiczno–Przyrodniczego w Tyliczu – prowadzącemu konferencję – oraz inż. Andrzejowi Walczowskiemu, którzy po raz kolejny podjęli się wydawniczego opracowania zebranych materiałów. Opracowania te ukażą się niebawem na stronach www ITP, Starostwa i NOT.

Słowa uznania należą się PT Pracownikom Instytutu Technologiczno – Przyrodniczego (Zakładu Systemów Infrastruktury Technicznej Wsi – Górskie Centrum Badań i Wdrożeń) w Tyliczu, za wykonanie modernizacji i rozbudowę POLIGONOWEGO OŚRODKA BADAWCZEGO INDYWIDUALNYCH SYSTEMÓW OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW i zapowiedź nieograniczonego udostępnienia zainteresowanym społecznościom Sądecczyzny: Ścieżki edukacyjno-prezentacyjnej z obiektami technologicznych do oczyszczania ścieków w quasi technicznych instalacjach gruntowo-roślinnych, stanowiącej novum w skali kraju.

Obiekty te zaprezentowano członkom Komitetu podczas sesji terenowej w ITP w Tyliczu , a ich pokaz połączono z rekreacyjnym spotkaniem plenerowym. Zasłużoną satysfakcją Organizatorów sesji, był „najazd” prawie dwudziestu ekspertów różnych technicznych branż NOT, wizytujących ciąg obiektów edukacyjno–badawczych i deklarowana przez nich zapowiedź włączenia się do przyszłych działań związanych z promocją i upowszechnieniem idei OŚRODKA w kręgach swojej profesjonalnej działalności.

Prezentacja Poligonowego Ośrodka Badawczego Indywidualnych systemów Oczyszczania Ścieków w Tyliczu

Z wielkim zainteresowaniem oczekiwano na sesję dotyczącą ŁOWIECTWA. Łowiectwo
w terenach górskich posiada swoją wyjątkowość, która – zdaniem fachowców – powinna być wyodrębniona w nowelizowanym Prawie Łowieckim, a szczególnie populacji dotyczącej zwierzyny łownej

Spotkanie w domku myśliwskim. Prezes Komitetu p. dr Danuta Resko dziękuje Organizatorom za przygotowanie spotkania.

Dr Tadeusz Kubacki wygłasza programową prelekcję

Zorganizowanie sesji powierzono Nadleśniczemu Nadleśnictwa w Starym Sączu mgr inż. Pawłowi Szczygłowi. Miejscem spotkania był domek myśliwski pod Prehybą, z gościnnymi Gospodarzami – leśnikami. Do przedstawienia problematyki, zaproszono wybitny naukowy autorytet z dziedziny bioróżnorodności leśnej, w tym łowiectwa, dra inż. Tadeusza Kubackiego, pracownika naukowego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Sesja ze świetnym wykładem merytorycznym była jednocześnie, dzięki Gospodarzom, szerszą lekcją na temat lokalnej przyrody.

Drugim, lecz niezwykle ważnym, punktem programu tego spotkania była prelekcja Powiatowego Lekarza Weterynarii, w osobie jego zastępcy Pana dr Włodzimierza Janczego, na temat Afrykańskiego Pomoru Świń (ASF), jego epidemiologicznej etymologii, sposobów zwalczania i prewencji oraz ewentualnych zagrożeń dla producentów trzody chlewnej na Sądecczyźnie. Problem ten jest wciąż aktualny i budzi wiele niepokojów, które jednak zostały skutecznie rozwiane przez prelegenta.

Sesja grudniowa Komitetu, włączona została do programu posiedzenia Rady SNT NOT.

Zebrani w trakcie wzajemnego składania życzeń Świątecznych

W ramach tego posiedzenia, prezes nowosądeckiej formacji SITR mgr inż. Jan Królikowski wygłosił z wielkim znawstwem prelekcję pt.” FAKTY I MITY O GMO”, wzbudzając nią wśród zebranych ogromne zainteresowanie, wynikające z oczywistej wagi problemów zaprezentowanych im przez prelegenta.

W imieniu Komitetu Naukowo-Technicznego, wyrażam serdeczne podziękowanie Zarządowi Rady Federacji za współuczestniczenie w organizowanych przez KNT sesjach, a Biuru Rady z Panią Dyrektor Wandą Batosz na czele, za życzliwą pomoc i zaangażowanie przy organizowaniu sesji.

Danuta Reśko – przewodnicząca KNT NOT

W dniu 19 października 2018 o godz. 11 w Starym Sączu w budynku nadleśnictwa odbyło się spotkanie Komisji Naukowo – Technicznej Ochrony Środowiska Oddziału NOT w Nowym Sączu z członkami Klubu Ekologicznego na którym m.in. omówiono nowelizację ustawy łowieckiej z dnia 13 października 1995 roku, która obowiązuje od dnia 1.IV.2018r.W swoim wystąpieniu przeanalizowano wszystkie ustawy i rozporządzenia dotyczące najważniejszych aspektów gospodarki łowieckiej od momentu uzyskania niepodległości do chwili obecnej. Czytając tą ustawę odnosi się wrażenie, że nad tą nowelizacją pracowali „ wszyscy” tylko nie myśliwi i z przykrością trzeba stwierdzić ,że jest to najgorsza ustawa, która nie wytrzyma próby czasu i musi ulec kolejnej nowelizacji. Z tej ustawy wyłania się skandaliczny wizerunek myśliwego w polskim społeczeństwie, bowiem zaczął obowiązywać zakaz wykonywania polowania w obecności lub przy udziale dzieci do lat 18 roku życia. Za jego naruszenie grozi kara grzywny, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do roku. W tym aspekcie rodzi się pytanie; czy Zrzeszenie Polski Związek Łowiecki, zrzeszający ponad 130 tyś. myśliwych to ognisko deprawacji i zepsucia dzieci i młodzieży ?. Czy ktoś mógłby choć jeden przykład z życia? Nowe prawo łowieckie oraz niektóre inne ustawy nakładają na myśliwych obowiązek okresowych badań lekarskich i psychologicznych. Uzyskanie raz na pięć lat pozytywnego orzeczenia lekarskiego i psychologicznego stało się zatem warunkiem utrzymania pozwolenia na broń do celów łowieckich. I znowu rodzi się pytanie kto z myśliwych z uwagi na problemy zdrowotne będzie się musiał pożegnać z pozwoleniem na broń za pięć lat.

W nowym prawie łowieckim brakuje także odpowiedniego uregulowania problematyki szkód łowieckich co powoduje wiele sporów i rozbieżności w interpretacji istniejących przepisów. Nowe prawo łowieckie nie gwarantuje dotychczasowym dzierżawcom prolongowanie nowej umowy dzierżawnej a także kultywowania tradycji i zwyczajów łowieckich .Konkludując przed nowymi władzami łowieckimi intensywna praca nad nowelizacją obowiązującej ustawy łowieckiej na co z niecierpliwością czekać będą myśliwi.

W dyskusji przewinęła się nasilająca się choroba ASF wśród dzików, czy można z nią wygrać. Nikt tego nie wie. To problem bardzo złożony, wielopłaszczyznowy i nie łatwy do ogarnięcia.

Tadeusz Kubacki

Wycieczka naukowo-techniczna członków Koła Grodzkiego SIMP przy NOT w Nowym Sączu do firmy Tymbark-MWS w dniu 29 listopada 2018 r.

Celem wycieczki było poznanie zastosowanych w zakładach różnych metod wykorzystania alternatywnych źródeł energii a to kogeneracja gazowa i fotowoltaiczna.

Zastosowanie tych źródeł AŻE pozwala na duże oszczędności energii i jest korzystne ekonomicznie —zmniejsza emisję CO 2 do atmosfery. Proces polega na jednoczesnym wytwarzaniu energii elektrycznej i użytkowego ciepła w elektrociepłowni. Sprawność układu dochodzi do 80 %.

Układ kogeneracji zawiera silnik na biopaliwo jako przystosowany silnik tło-kowo-suwowy , silnik diesla lub sterlinga. Wybór silnika zależy od rodzaju biopaliwa. Kocioł parowy wykorzystuje ciepło z gazów wylotowych z turbiny lub silnika do podgrzania wody i wygenerowania pary wodnej. Para wodna służy do wykorzystania dla procesów technologicznych produkcji soków. Część energii używana jest w kotle odzysknic-owym do wytwarzania energii elektrycznej ,poprzez turbinę gazową lub silniki tłokowo -suwowe.

Druga z zastosowanych w zakładach w Tymbarku metod AŻE to fotowoltaika. Polega ona na wykorzystaniu półprzewodnikowych paneli do bezpośredniego wygenerowania prądu elektrycznego . Farma woltaiczna w Tymbarku to ponad hektar źródeł przetwarzających energię Słońca na energię elektryczną.

Aż 11% energii elektrycznej produkowanej w Unii Europejskiej pochodzi z kogeneracji. Unia wspiera finansowo państwa i zakłady wykorzystujące Alternatywne Źródła Energii.

POLIGONOWY OŚRODEK BADAWCZY INDYWIDUALNYCH SYSTEMÓW OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW W INSTYTUCIE TECHNOLOGICZNO-PRZYRODNICZYM
W TYLICZU
GOTOWY DO DZIAŁALNOŚCI EDUKACYJNO-PROMOCYJNEJ NA RZECZ SPOŁECZNOŚCI WIEJSKICH SĄDECCZYZNY

INAUGURACYJNE SPOTKANIE W DNIU 28.09.2018 NA NOWO WYBUDOWANEJ W INSTYTUCIE
W TYLICZU ŚCIEŻCE EDUKACYJNO-PREZENTACYJNEJ Z OBIEKTAMI I URZĄDZENIAMI TECHNOLOGICZNYMI GOTOWYMI DO STOSOWANIA W INDYWIDUALNYCH (PRZYDOMOWYCH) SYSTEMACH OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW BYTOWYCH.

W spotkaniu udział wzięli:

Przedstawiciele Zarządu i pracownicy Sądeckiej Rady Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Naczelnej Organizacji Technicznej w Nowym Sączu z wiceprezesem mgr inż. Jerzym Połomskim na czele

Zarząd i członkowie Komitetu ds. Kształtowania i Ochrony Środowiska i Zasobów Wodnych przy NOT w Nowym Sączu z Prezesem dr inż. Danutą Reśko na czele.

Dyrektor Zarządu Zlewni PGW Wody Polskie w Nowym Sączu: mgr inż. Katarzyna Pierzga

Zarząd i Członkowie Polskiego Klubu Ekologicznego w Krynicy, których na spotkaniu reprezentował wiceprezes mgr inż. Tomasz Szczotka.

Gminę Krynica-Zdrój reprezentował Dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska w Urzędzie Miejskim w Krynicy-Zdroju: mgr. inż. Tomasz Demkowicz, współpracujący merytorycznie z Instytutem w sprawach związanych z przedmiotem prezentowanej na spotkaniu problematyki.

Kierownictwo i Członkowie Stowarzyszeń: Inżynierów i Techników Rolnictwa i Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych z Prezesami: mgr inż. Janem Królikowskim i mgr inż. Reginą Wiśniowską- Węglarz.

Gospodarze spotkania, pracownicy w placówce Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach – Górskim Centrum Badawczo-Rozwojowym w Tyliczu: prof. Andrzej Jucherski i gł. specjalista inż. Andrzej Walczowski, przedstawili założenia koncepcyjno-programowe, które legły u podstaw budowy Ośrodka i znajdującej na w nim Ścieżki edukacyjno-prezentacyjnej, podkreślając z głębokim przekonaniem o jego zasadniczym znaczeniu w krzewieniu i rozwoju szeroko pojętej idei ochrony środowiska, a w szczególności zasobów wodnych w regionie Sądecczyzny i w całej Polsce. Podkreślono przy tym wciąż istniejące uciążliwości w dostępie do dobrej jakości tego surowca dla licznych wiejskich społeczności, wynikające zarówno ze względów gospodarczych, jak i z czynników obiektywnych, naturalnych. Przywołano przy tym z drugiej strony naganne praktyki mieszkańców wsi zanieczyszczania potencjalnych wiejskich zasobów źródliskowych, a także niegospodarność w zużyciu wody pitnej, co w dużej mierze wiąże się z wciąż niewystarczającym jeszcze poziomem edukacji w tym zakresie u większości potencjalnych konsumentów tego surowca.

Goście zostali oprowadzeni wzdłuż technologicznego szlaku ścieżki, zapoznając się ze szczegółowymi rozwiązaniami przeznaczonymi do oczyszczania ścieków w przydomowych instalacjach, które powinny obowiązkowo funkcjonować na terenach gdzie nie ma i nie planuje się budowy kanalizacji zbiorczej, gdyż jej budowa jest niemożliwa ze względów ekonomiczno-środowiskowych.

Zebrani, reprezentujący opiniotwórcze grono przedstawicieli ze specjalizacyjnie kompetentnych i aktywnych stowarzyszeń naukowo-technicznych na Sądecczyźnie wydali zgodne oświadczenie o wielkiej potrzebie szybkiej aktywizacji i szerokiego upowszechnienia działalności edukacyjno- promocyjnej nowo powstałego Ośrodka na terenach gmin i sołectw całego subregionu Sądeckiego. Stwierdzono zgodnie, że jednym z pierwszoplanowych zadań jest edukacja młodzieży szkolnej i dla niej przygotowana zostanie specjalna oferta edukacyjna.

Sesja Tematyczna Komitetu Naukowo Technicznego ds. Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przy Naczelnej Organizacji Technicznej w Nowym Sączu.

Produkcja owczarska to obecnie jeden z tzw. niszowych kierunków produkcji zwierzęcej, która jednak z wielu względów: począwszy od wciąż znaczącego potencjału zasobów paszowych, potrzeby utrzymania regionalnej tradycji kulturowej, określonych potrzeb środowiskowych i wreszcie dodatkowego źródła utrzymania części ludności mieszkającej na terenach górskich – powinna dostać szanse rozwoju.

W szczególnym dla Polski okresie, po roku 1989, wystąpiło ogólne załamanie na rynku produkcji zwierzęcej, które w powiecie nowosądeckim bardzo mocno dotknęło hodowców owiec.

Nie został przez to również wdrożony, realizowany z dużym powodzeniem program badawczo-wdrożeniowy, którego efektem miało być upowszechnienia wielkostadnego chowu owiec na terenach Sądecczyzny.
Między innymi, w ramach tego programu wykorzystano bazę wypasową na halach w Jaworkach k. Szczawnicy, gdzie specjaliści z IBMER w Tyliczu i IMUZ w Krakowie (obecnie połączony z nich Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach) podjęli się realizacji zadania wdrożeniowego polegającego na przedstawieniu propozycji technicznego wyposażenia paszowisk owczych (w tym w: urządzenia do higienizacji i zabiegów zootechnicznych, elementów do koszarowania owiec, urządzenia do selekcji i komunikacji zwierząt, wariantowych rozwiązań ogrodzeń), ale przede wszystkim: – wprowadzenia na te paszowiska mechanicznego doju owiec w specjalnie zaprojektowanych polowych, wielostanowiskowych dojarniach.

Przykłady technicznego wyposażenia paszowisk owczych proponowane przez IBMER w Tyliczu w latach 80-tych.

Zaprezentowane wyżej przykłady są, z jednej strony, dobrą dokumentacją przeszłości, a z drugiej zaś strony powinny odsunąć od współczesnego czytelnika błędne przeświadczenie o tym, że w dawnych latach nic nie robiono na rzecz owczarstwa, w tym na rzecz technicznego jego wyposażenia , a więc czynnika, który jest oczywistym stymulantem gospodarczego rozwoju każdej specjalności rolniczej.

Gospodarka owczarska – co starsi ludzie dobrze pamiętają – istniała, lecz upadła z różnych względów, które są dobrze znane ludziom specjalizującym się w tych zagadnieniach. Efekty tej zapaści widać naocznie, chociażby śledząc przyrodniczą degradację hal i górskich paszowisk owczych.

Dlatego też środowisko inżynierskie, zrzeszone w Komitecie Naukowo Technicznym ds. Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przy Naczelnej Organizacji Technicznej w Nowym Sączu, z wielką radością wita i będzie wspierać wszelkie racjonalne inicjatywy zmierzające do restytucji gospodarki owczarskiej na terenach Sądecczyzny.

Jednym z jej zwiastunów jest szeroko zakrojony program zmierzający do odnowy owczarstwa górskiego, poprzez promocję, wdrażanie i upowszechnianie działań, które w zamierzeniu ich realizatorów, będą temu dobrze służyć. Program ten został zaprezentowany przez pana mgr inż. Marka Kroczka – kierownika tego programu – na ostatniej sesji KNT poświęconej owczarstwu na Sądecczyźnie. Poniżej główne założenia realizacyjne tego projektu.

„Utrzymanie różnorodności biologicznej łąk i pastwisk górskich
poprzez prowadzenie gospodarki pasterskiej”

Realizacja projektu dofinansowywanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020

Działanie 6.2 Ochrona różnorodności biologicznej.
Typ projektów A: Ochrona ekosystemów, siedlisk i gatunków roślin, zwierząt i grzybów.

Celem projektu jest utrzymanie różnorodność biologicznej łąk i pastwisk górskich poprzez prowadzenie gospodarki pasterskiej (wypas owiec – na terenie Parków Krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu oraz Natury 2000, zachowanie terenów krajobrazowych poprzez wypas owiec i odkrzaczanie pastwisk na ww. terenach) na powierzchni min. 3.000 ha.

Zadaniem projektu jest powstrzymanie zjawiska wtórnej sukcesji na cennych przyrodniczo obszarach małopolskich Karpat, poprzez prowadzenie wypasu owiec na ok. 3.000 ha przy udziale ok. 80 baców i ok. 15.000 sztuk zwierząt.

Obszarem referencyjnym dla projektu są tereny Popradzkiego PK, gdzie przeprowadzono szczegółową inwentaryzację całego obszaru i wytypowano 9 obszarów wypasowych (o łącznej powierzchni 350ha).

Następnie wytypowano ok. 15.000 ha łąk w 9 regionach małopolski (tj. bez terenów płożonych w PPK) obszarów cennych przyrodniczo. Na tym terenie została przeprowadzona inwentaryzacja, która wskazała siedliska najcenniejsze przyrodniczo. W ten sposób projekt obejmie ok. 3.000 ha (w 80 lokalizacjach), na których przeprowadzona została pogłębiona inwentaryzacja przyrodnicza, będąca podstawą wydania zaleceń dla Baców oraz umożliwiająca monitoring skuteczności działań w czasie.

Najważniejszym elementem projektu będzie ciągły, trzyletni kontrolowany i sterowany wypas owiec na wytypowanych ok. 3.000 ha, co pozwoli na ochronę gatunkową 5 siedlisk objętych ochroną: 13 gatunków flory, 12 gatunków fauny i 1 gatunku grzybów.

Z punktu widzenia rozwoju produktu turystycznego oraz pobudzania świadomości ekologicznej Małopolan i turystów planuję się budowę trzech bacówek edukacyjnych, w których będzie można zapoznać się z ideą czynnej ochrony siedlisk, chronionymi gatunkami oraz kulturą i tradycją pasterską. W pozostałych lokalizacjach powstaną pojedyncze tablice informacyjne, opisujące siedliska i cenne gatunki na nich występujące. Projekt zostanie zakończony inwentaryzacją przyrodniczą, która oceni skuteczność i trwałość podejmowanych działań w odniesieniu do różnorodności biologicznej zagrożonych siedlisk (będzie zbadana ich zmian w stosunku do okresu sprzed projektu), co da możliwość stworzenia tzw. Dobrych praktyk wypasowych i replikowania działań na większych obszarach Małopolski. Uzupełnieniem projektu będą: zakup przez ZPKWM niezbędnego wyposażenia do monitorowania, a także do szkolenia baców, konferencje otwierające i zamykające realizację projektu, a także publikacje związane z realizacją projektu.

Zakończenie realizacji projektu zaplanowano na 31.12.2020 r.

W dniu 15 listopada 2017 r. odbyło się spotkanie Międzystowarzyszeniowego Klubu Seniora z okazji Dnia Seniora. W restauracji „Basztowa” gości przywitał Prezes Zarządu Sądeckiej Rady FSNT NOT w N.Sączu Andrzej Jakubowski życząc zebranym z tej okazji nieustającego optymizmu życiowego, wielu lat życia w dobrym zdrowiu z niegasnącym zapałem do działania. Dyrektor Biura Wanda Batosz wręczyła zebranym drobne upominki.